Je eigen huis is het middelpunt van het leven. Niet in de laatste plaats door de gebeurtenissen van de afgelopen maanden, brengt een groot deel van de bevolking meer tijd door binnen de vier muren dan ooit tevoren. Hierdoor is op veel plaatsen de wens gegroeid naar een ontspannen en comfortabel huis met een hoogwaardige inrichting. Door de natuur geïnspireerde kleuren, natuurlijke materialen en een helder, minimalistisch design zijn populair.
Een moderne woning is een oase van welzijn, een werkplek en een oord om je terug te trekken tegelijk, waardoor de functies van de meubelstukken soms in elkaar overgaan. Meubels moeten tegenwoordig niet alleen mooi zijn, maar ook multifunctioneel en aan meerdere eisen tegelijk voldoen, zonder het comfortaspect uit het oog te verliezen. Om een meubel te laten voldoen aan alle eisen op het gebied van design, materialen, afmetingen en functionaliteit, verschuift de trend van een uniforme look naar individuele, veelal technisch hoogstaande oplossingen met een groot aantal gebruikseigenschappen.
Voor ambachtslieden levert dit bijna onbeperkte ontwerpmogelijkheden op, maar ook nieuwe uitdagingen. Het aantal te verwerken materialen is aanzienlijk toegenomen en combinaties van natuurlijk hout met hightech oppervlakken zijn aan de orde van de dag. Een voorbeeld van dergelijke hightech oppervlakken zijn anti-vingerafdruk (AFP) coatings. Deze worden vooral gebruikt op het gebied van keukenmeubelen, maar ook steeds meer in de klassieke meubelbouw of in de interieurinrichting. Terwijl moderne designs met hoogglans- en matlakoppervlakken in het recente verleden een trend waren geworden, zag de eindgebruiker al snel het nadeel van deze edele oppervlakken: vingerafdrukken en vetresten zijn direct na aanraking zichtbaar en het geliefde designmeubel ziet er al snel onooglijk uit. Aan de andere kant worden de genoemde anti-vingerafdrukoppervlakken, die vingerafdrukken onzichtbaar maken dankzij een speciale coating, steeds populairder.
Naast dergelijke hightech oppervlakken zijn ook massief houten meubelen of meubels met houten oppervlakken erg trendy. Hout is immers het ideale en meest natuurlijke materiaal voor een gezellig en duurzaam interieur en kan perfect gecombineerd worden met een grote diversiteit aan materialen en kleuren.
Voor ambachtelijke bedrijven rijst de vraag hoe zo'n uitgebreid scala aan materialen op de best mogelijke manier kan worden bewerkt. Altijd met als voorwaarde een perfecte kwaliteit van het werkstuk te garanderen en de hoogst mogelijke efficiëntie, productiviteit en flexibiliteit binnen het bewerkingsproces te bereiken. Maar bovenal moeten bewerkers zich afvragen welke gereedschapsoplossingen hiervoor geschikt zijn om succesvol te kunnen produceren.
Oplossing 1: Formaatzagen met rits- en hoofdzaagblad
De klassieke bewerkingsmethode is het zagen met een tafelzaag. Bewerkers hechten bijzonder belang aan de kwaliteit van de snede. Zo perfect mogelijk met uitbreukvrije randen aan beide zijden en zuivere snijvlakken in alle plaatmaterialen en decors, zodat tijdrovende nabewerkingen vermeden kunnen worden. Om dit te bereiken is het raadzaam om voor het zagen van plaatmateriaal met gevoelige oppervlakken (zoals anti-vingerafdrukmaterialen) een nieuw of pas geslepen cirkelzaagblad te gebruiken. Om de rand aan de bovenkant zo perfect mogelijk te laten zijn, moet de radiale oversteek van het cirkelzaagblad naar het meubelpaneel worden ingesteld op maximaal tien millimeter. Om een perfecte onderzijde te bereiken, wordt het gebruik van voorritscirkelzaagbladen sterk aanbevolen. Daarnaast is het aan te raden het paneel met de zichtzijde naar boven op de zaagtafel te leggen. Op deze manier kunnen perfecte bewerkingsresultaten worden bereikt en kan de levensduur van de gebruikte cirkelzaagbladen maximaal worden benut.
Oplossing 2: Combineren van verschillende snijmaterialen bij plaatmaterialen
In werkplaatsen zijn steeds vaker paneelzaagmachines te vinden. Voor een perfecte snijrand zonder verder te moeten formatteren, dienen onbeplakte houten materialen zoals spaanplaat of MDF als een enkel paneel eerst aan de onderkant worden ingekerfd met een ritszaagblad en vervolgens gezaagd met een hoofdcirkelzaagblad. Om het hoofd- en inritscirkelzaagblad optimaal te laten functioneren, is het absoluut aan te raden om de zaagbreedtes van de beide cirkelzaagbladen op elkaar af te stemmen en ze na afloop van de standtijd paarsgewijs te laten slijpen.
Veel timmerlieden passen dit gebruiksconcept dagelijks toe in hun bewerkingsprocessen. Er is echter de mogelijkheid om kosten te besparen, waarvan veel gebruikers zich nauwelijks bewust zijn. Als u in plaats van een hardmetalen voorritscirkelzaagblad een variant met diamant zaagtanden gebruikt om deze tesamen met meerdere hoofdcirkelzaagbladen te gebruiken, kunnen de gereedschapskosten over een langere periode aanzienlijk worden verlaagd. Het is met name aan te raden om maximaal tien hardmetalen hoofdcirkelzaagbladen te gebruiken in combinatie met een cirkelzaagblad met diamantsneden. Door de aanzienlijk hogere slijtvastheid van diamant snijplaten hebben deze voorritscirkelzaagbladen een veel langere levensduur dan de gelijktijdig gebruikte hoofdcirkelzaagbladen met hardmetalen tanden. Het voorritscirkelzaagblad blijft dus in de machine nadat het hoofdcirkelzaagblad het einde van zijn levensduur heeft bereikt. Dus alleen het hoofdcirkelzaagblad hoeft te worden vervangen en onderhouden. Dit betekent tijdbesparende processen en extra besparingen op gereedschapskosten. Een bijkomend besparingseffect: de hoofdcirkelzaagbladen met hardmetalen snijkanten kunnen tot het einde van de levensduur van het diamant cirkelzaagblad meerdere keren worden nageslepen. Het resulterende verlies aan snijbreedte kan eenvoudig en zonder veel extra inspanning worden gecompenseerd door de diepte van de snede te wijzigen. Met deze procedure kan de maximale standtijd van alle gereedschappen worden gehaald en kunnen kosten worden bespaard.
Een perfect voorbeeld hiervan is de combinatie van RazorCut PLUS cirkelzaagbladen en DP voorritscirkelzaagbladen van Leitz. RazorCut PLUS, met zijn snijkantgeometrie die tot de eindsnede geperfectioneerd is, zorgt voor perfecte, spaanvrije randen en gladde en kerfvrije oppervlakken, zelfs in gevoelige decors. In combinatie met de diamant voorritscirkelzaagbladen kunnen gebruikers kosten besparen en blijvend de hoogste kwaliteit bij het zagen bereiken.
Oplossing 3: Stationairtechniek (CNC)
CNC-technologie heeft zich in veel werkplaatsen in de productie gevestigd en de trend zet zich onverminderd voort. Met behulp van CNC-machines kunnen immers snel en eenvoudig complexe werkstukken en een grote verscheidenheid aan vormen en ontwerpen worden geproduceerd. Het is namelijk mogelijk om bijna alle gecoate en ongecoate materialen op houtbasis, massief houten elementen, compacte panelen of multiplex te verwerken met vingerfrezen of kantfrezen en cirkelzaagbladen. De kwaliteit van het bewerkingsresultaat hangt echter altijd af van de gebruikte bewerkingsstrategie en de gebruikte gereedschapssystemen.
CNC-formaatbewerking met kolf- of strijkgfrezen
Het doel van de formaatbewerking met strijkfrezen zijn uitbreukvrije randen aan beide zijden. Dit kan het beste worden bereikt met diamant gereedschappen met afwisselende scheringen, d.w.z. schuine snijkanten. Deze schering mag echter slechts een bepaalde minimale grootte hebben om de snijdruk te verminderen. Gereedschappen met te grote schering produceren ruwe en poreuze, geperforeerde oppervlakken op spaanplaat met een losse tussenlaag. Vooral bij laserkanten kan dit leiden tot problemen met randhechting of watertesten. Een ander argument tegen het gebruik van dergelijke tools zijn de aanzienlijk hogere aanschaf- en onderhoudskosten. Gereedschapssystemen met een hoge afschuifhoek zijn meestal uitgerust met te lange snijelementen. Bij het gebruik van diamantzaagbladen ontstaan zowel bij aanschaf als bij het slijpen hoge kosten.
Jarenlang onderzoek heeft aangetoond dat de beste bewerkingsresultaten in termen van perfecte randen en een uitbreukvrije middenlaag het best worden bereikt met gereedschappen met een schering van 50 graden. Alleen zo wordt bij het verbinden een perfect snijresultaat bereikt en lopen de proceskosten niet onnodig op. Zoals met de EdgeExpert freesgereedschappen van Leitz.
Naast de keuze van het optimale gereedschap heeft ook de bewerkingsstrategie een belangrijke invloed op de bewerkingskwaliteit bij het formatteren. Het is daarom raadzaam om tijdens het freesproces aandacht te besteden aan de juiste aanpak en hoekstrategieën. Gebruikers die voor het eerst met dit onderwerp in aanraking komen, doen er goed aan een ervaren contactpersoon met diepgaande kennis van materialen, gereedschappen en bewerkingsprocessen aan hun zijde te hebben.
De verstekzaagsnede met CNC-machines
Het verstekzagen is een van de meest veeleisende processen in de meubel- en interieurindustrie. Op 5-assige bewerkingscentra of met speciale CNC-zaagunits kunnen diagonale zaagsneden zeer efficiënt worden gemaakt onder elke gewenste hoek. De praktijk heeft geleerd dat speciaal voor verstekzagen ontworpen cirkelzaagbladen een absolute must zijn voor dit toepassingsgebied. Het belangrijkste verschil met conventionele cirkelzaagbladen ligt in hun kleine zaagbreedte en tegelijkertijd de hoge axiale rondloopkwaliteit. Deze technische eigenschappen zijn hierbij van groot belang om splintering aan de spitse kant van het verstek te voorkomen. Vooral bij zeer scherpe verstekken - zoals 60 graden - verslechtert de kleinste onnauwkeurigheid in het totale systeem het bewerkingsresultaat aanzienlijk.
Een ander belangrijk punt is het gebruik van de juiste bewerkingsstrategie. In dit geval is het raadzaam om bij de eerste zaagsnede het paneel aan de binnenrand twee millimeter diep in te kerven. De scheidingszaagsnede vindt dan in tegenloop plaats. Zo bereiken CNC-gebruikers de perfecte snede. Scheurvrij aan beide kanten en in het snijvlak zonder gebreken.
Voorbeelden van dergelijke cirkelzaagbladen, speciaal voor verstekzagen, zijn het hardmetalen Katana cirkelzaagblad en het met diamant sneden uitgeruste WhisperCut cirkelzaagblad van Leitz. Zowel Katana als WhisperCut maken door de geringe snijbreedte en het bijzonder rustige loopgedrag perfecte snijresultaten in alle gangbare materialen mogelijk.
Het nesting-frezen
Bij het zogenaamde nestfrezen worden geneste vormen met behulp van kolfgereedschappen uit plaatmaterialen gefreesd. Vooral bij kwetsbare onderdelen en hoge aanvoersnelheden worden CNC-gebruikers regelmatig geconfronteerd met de uitdaging dat de gefreesde onderdelen bewegen en beschadigd worden door de hogesnelheidsfrees bij het uitfrezen. Het vacuüm van de bewerkingstafel is niet voldoende om de krachten van de frees te compenseren en te voorkomen dat de geproduceerde onderdelen wegglijden. Dit kan worden verholpen door kleine gereedschapsdiameters te gebruiken. Enerzijds vermindert dit de snijkrachten, maar veel belangrijker zijn de smallere uitgefreesde groeven die ontstaan. Als bijvoorbeeld de freesdiameter wordt verkleind van 16 naar 12 millimeter, komt dit overeen met een reductie van 44 procent van het bewerkingsvolume. Hoe minder materiaal er tijdens het nesten wordt weggefreesd en hoe smaller de gefreesde groeven zijn, hoe minder dit de vacuümdruk op de bewerkingstafel verzwakt en de werkstukken stevig op hun plaats worden gehouden.
Met hun nestfrezen biedt Leitz een uitgebreid en krachtig assortiment gereedschappen voor dergelijke uitdagingen. Met diameters vanaf 10 millimeter en - afhankelijk van de uitvoering - geschikt voor voedingen tot 35 m/min, is deze perfect voor kwetsbare en vooral snelle nesting - ideaal voor het verwerken van multiplex, compactlaminaatpanelen, klemlatten of MDF .
Afhankelijk van de machine-inrichting en bewerkingsmethoden worden bij de meubelproductie of de interieurbouw een grote verscheidenheid aan gereedschapsoplossingen en bewerkingsstrategieën gebruikt. De verscheidenheid aan materialen en de eisen aan materiaal en eindproduct nemen voortdurend toe, maar de bewerkingsmethoden zelf zullen de komende jaren nauwelijks veranderen. Om deze reden worden universeel inzetbare gereedschappen met de hoogste prestaties steeds belangrijker in de industrie.
Aansluitend geldt dat in de toekomst immers ook zal gelden: "Tijd is geld" en "Kwaliteit loont". Meer efficiëntie, meer flexibiliteit en meer productiviteit in de productie helpen daarom niet alleen om geld te besparen of output te vergroten, deze trefwoorden zullen in de toekomst ook steeds meer aspecten zijn waarmee rekening moet worden gehouden op het gebied van gereedschapsonderhoud. Vakmangerichte meubelfabrikanten en interieurontwerpers zullen hier in hun toekomstige bedrijfsplannen rekening mee houden. Het is goed om te weten dat u een gereedschapspartner aan uw zijde heeft die met de juiste gereedschapsoplossingen, op de behoefte gebaseerde diensten en veel kennis van processen, machines en materialen kan komen. Voor meer efficiëntie, productiviteit, flexibiliteit en kwaliteit in de handel.
Een vakbericht over actuele uitdagingen in de bewerking en de daarbj behorende bewerkingsoplossingen van Ing. Christian Wimmer, B.Eng. MBA (Leitz branchemanager meubel- en inerieurbouw) en Dipl.-Ing. Zeljko Pekec (Leider toepassingstechniek Leitz, Riedau)